Genelde iştahsızlık ve fazla kilo kaybı ile seyreden, en çok gençlerde ortaya çıkan, 35 yaştan sonra sıklığı çok azalan psikiyatrik bir bozukluktur.
Anoreksiya nervozanın genel özellikleri:
Hastalık çoğunlukla genç kızlarda görülür. Yemek yeme, tiksinti ya da kilo alıp çirkinleşme korkularıyla özdeşleşmiştir.
Anoreksiya nervozalı bir hasta hiç yemeyebilir, yer gibi yapıp atabilir, lokmaları ağzında dakikalarca tutabilir ya da saatler süren yeme senfonileri geliştirebilir. İştahları azalmış gibi görünse de yedikleriyle kilo alacakları, şişmanlayacakları, büyüyecekleri kaygı ve korkuları vardır.
Bir grup anoreksiya nervozalı hastada hiç yemek yenmediği bir dönemi oburca yemek yenen bir dönem izler. Bir grup hastada ise tıkanırca yemenin ardından kusarak yenenler çıkarılır. Yeme çok azalmış olsa da, yemek, bilişsel ve düşsel alanlarda kişinin zihninde önemli yer tutar. Bazı hastalar gerçekten iştahsız olup yemezler, bazıları ise yeme isteklerine rağmen yiyemez, bir kısmı ise yer ve çıkarırlar.
Anoreksiya nervozada temel amaç zayıflamaktır. Kilo kaybı ve açlık dikkat çekicidir. Anoreksiyalı birçok hasta bitkinlik ve bir deri, bir kemik kalmasına karşın tüm etkinliklere katılmayı isteyecek kadar taşkınlığa sahiptir.
Hastalığın sebep olduğu bazı fiziksel sorunlar hayatı tehdit edecek boyuta ulaşabilir. Anoreksiya rahatsızlığında yaygın olarak görülen bazı fiziksel belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
•Aşırı kilo kaybı
•Zayıf görünüm
•Düşük kan değerleri
•Düşük tansiyon
•Karın ağrısı
•Baş dönmesi
•Uykusuzluk (insomnia)
•Adet düzensizliği
•Saç ve tırnaklarda sağlıksız görünüm
•Kuru cilt
•Soğuğa karşı dayanıksızlık
•Aşırı yorgunluk
•Cinsel isteksizlik
Anoreksiya hastalarında görülen bazı davranışsal belirtiler ise şu şekildedir:
•Sürekli diyet yapma hali
•Yemek yeme alışkanlıklarında yapılan keskin değişiklikler
•Aşırı yavaş ya da aşırı küçük lokmalar halinde yemek yeme
•Antisosyal davranış
•Aşırı spor yapma isteği
•Depresif ruh hali
•Kişinin aç olduğunu reddetmesi
•Gün içerisinde öğün atlama
•Kişinin gün içerisinde yediği yemekler hakkında yalan söylemesi
•Sürekli aynada vücudunu kontrol etme isteği
•Bol kıyafetler tercih etme
•Yemek yedikten hemen sonra kusma isteği
•Hafıza kaybı
Durumun şiddetine göre vücudun farklı bölgelerini etkileyecek çeşitli komplikasyonlar oluşabilir. Anoreksiya hastalarında ortaya çıkabilecek bazı komplikasyonlar şu şekilde sıralanabilir:
•Anemi
•Kalp rahatsızlıkları
•Kemik erimesi
•Düşük tansiyon
•Böbrek rahatsızlıkları
•Testosteron seviyesinde azalma
•Adet düzensizliği veya adet döngüsünün durması
•Ölüm
Kişide ortaya çıkabilecek bu fiziksel ve davranışsal değişikliklerin kendisi ya da yakınları tarafından erken fark edilmesi hastalığın ciddi noktalara ulaşmadan kontrol altına alınabilmesi açısından oldukça önemlidir.